TRADENER (Energia Trantsizio eta Demokrazia) proiektua, Ekologistak Martxan, Mugarik Gabeko Ingeniaritza (ISF/MGI) eta Euskal Herriko Unibertsitateako (EHU) Parte Hartuz ikerketa taldeek osatutakoa, azken hiru urteotan egin dugun lanaren barruan, Trantsizio Energetiko Demokratikoari buruzko azterlanak egin ditugu hainbat herrialde eta tokitan, haien garrantziagatik edo gure loturagatik beraiek eremu akademikotik hautatuak.

Abiapuntua da trantsizio energetiko bat beharrezko eta derrigorrezkoa dela, erregai fosilekiko dugun mendekotasuna gaindituko duena (eta inpaktu handiko beste forma batzuk, hala nola nuklearra, hidroelektrikoa edo agroerregaiak), baina demokratikoa ere izan behar duena. Horretarako, uste dugu pertsona guztiak kontuan hartu behar dituela, eta bizi garen gizartearen izaera globala dela eta, horrek ekuazioan beste herrialde, eskualde, komunitate eta ekosistema batzuk sartzea dakar, politika globalean oso gutxi kontatzen dutenak erabakiak hartzeari edo baliabideez, energiaz eta abarrez gozatzeari dagokionez.

Kasuak TRADENERko ikertzaile-taldeko kideek, edo beste unibertsitate eta erakunde batzuetako kideek sortu dituzte. Horiek guztiek energiaren egungo egoerari buruzko irudi oso bat eskaintzen digute, bai eta nahi dugun trantsizio horri buruzkoa ere. Trantsizio hori dagoeneko erakundeetan gauzatu da, baina ikerketa horietatik ondorioztatzen denez, oso gutxi garatu da. Azpimarratzekoa da ez dela batere garatu Hegoaldean, berriro ere lapurretaren, suntsiketaren eta kutsaduraren, gatazka sozialaren eta ingurumena hobetzeko politiketatik kanpo.

Kasu bakoitzari dagozkion ikerketa lanak (denak gaztelaniaz) dituzue jarrian:

• Bolivia
• Brasil
• Katalunia
• Kolonbia
• Txile
• Danimarka
• Ekuador
• Guatemala
• Honduras
• Lakota (Tortuga uhartea/AEB)
• Mexiko
• Portugal
• Rojava (Kurdistán)
• Mendebaldeko Sahara
• Uruguay
• Venezuela

Trantsizio energetikoa eta Demokrazia kontzeptu zabal horren barruan, gaur egun politikariek eta erakundeek beren gain hartzen duten kontzeptu zabal horren barruan, gure ikerketaren oinarri izan diren eta ikerketetan maila handiagoan edo txikiagoan sartzen diren hainbat elementu bereizten ditugu:

• Trantsizioa (energia).
• Segurtasuna eta subiranotasuna
• Justizia klimatikoa
• Sarbidea/Pobrezia energetikoa
• Gobernantza: kudeaketa publikoa, ordainsaria, nazionalizazioa, kooperatibak
• Teknologia (egokia, etab.).
• Araudia

Hainbat erantzukizun eta inpaktu dituzten eragileak:

• Enpresa Transnazionalak (ETN)
• Gutxiengoak/indigenak
• Langileak
• Emakumeak
• Kooperatibak
• Bankuak
• Erabiltzaileak

Hainbat prozesu eta fase, zeinetan energia erabiltzen baita eta hainbat efektu ere baditu, partaidetza-maila desberdinak, eta abar:

• Erauzketa, ekoizpena, garraioa eta banaketa
• Finantzaketa/merkaturatzea
• Militarizazioa, errepresioa eta kriminalizazioa
• Zor ekologikoa
• Energia-ekonomia
• Gizarte-mugimenduak
• Gobernantza

La entrada Trantsizio Energetiko Demokratikoa aztergai 15 herrialdetan aparece primero en ISF Euskadi.